به مناسبت 30 مارس برابر با ۱۰ فروردین روز جهانی دوقطبی، روابط عمومی بیمارستان و مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی روانپزشکی ابن سینا و دکتر حجازی مصاحبهای با خانم دکتر مائده کامرانی، متخصص روانپزشکی و معاون آموزشی این مرکز انجام داد. در این مصاحبه، دکتر کامرانی به بررسی ابعاد مختلف اختلال دوقطبی پرداختند و به سوالات مهمی در این زمینه پاسخ دادند.
دکتر کامرانی در ابتدا به تعریف اختلال دوقطبی و عوامل بروز آن اشاره کردند و سپس به علائم و نشانههای اصلی این اختلال پرداختند. ایشان همچنین به انواع مختلف دوقطبی، علل بروز آن، روشهای تشخیص و درمانهای موجود اشاره کردند.
در ادامه، دکتر کامرانی درباره چگونگی مدیریت زندگی روزمره برای افرادی که دچار دوقطبی هستند و نقش خانواده و دوستان در حمایت از آنها صحبت کردند. ایشان همچنین توصیههایی برای افزایش آگاهی عمومی درباره این اختلال ارائه دادند.
- تعریف دوقطبی: دوقطبی چیست و چه عواملی باعث بروز آن میشود؟
به نام خدا
سلام عرض میکنم خدمت شما و خوانندگان محترم
و تشکر ویژه ای دارم بابت دغدغه مندی و پرداختن شما به این موضوع.
روز اختلال دوقطبی شاید بتواند بهانه خوبی برای آشنایی بیشتر با این اختلال باشد.
اگر بخواهم تعریف کلی از این اختلال داشته باشم، بهتر هست اینطور توضیح بدم:
اختلال دوقطبی (Bipolar Disorder) یک اختلال روانشناختی است که با تغییرات شدید در حالات خلقی، انرژی و فعالیتهای روزمره مشخص میشود. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً دورههای شیدایی (مانیا) و افسردگی را تجربه میکنند. در دورههای شیدایی، فرد ممکن است احساس سرخوشی مفرط، انرژی زیاد، خواب کم و رفتارهای پرخطر داشته باشد. در دورههای افسردگی، احساس ناامیدی، بیعلاقگی به فعالیتها و مشکلات خواب و اشتها و در مواردی افکار آسیب به خود رایج است.
دوقطبی یا اختلال دوقطبی (Bipolar Disorder) یک اختلال روانی است که با تغییرات شدید در حالت روحی، انرژی و فعالیتهای روزمره مشخص میشود. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً دورههای شیدایی (مانیا) و افسردگی را تجربه میکنند. در دورههای شیدایی، فرد ممکن است احساس سرخوشی، انرژی زیاد، خواب کم و رفتارهای پرخطر داشته باشد. در دورههای افسردگی، احساس ناامیدی، بیعلاقگی به فعالیتها و مشکلات خواب و اشتها رایج است.
عوامل بروز اختلال دوقطبی
بروز اختلال دوقطبی میتواند تحت تأثیر چندین عامل باشد:
- ژنتیک: تاریخچه خانوادگی اختلالات روانی میتواند خطر ابتلا به دوقطبی را افزایش دهد. اگر یکی از اعضای خانواده دچار این اختلال باشد، احتمال ابتلای دیگر اعضا نیز بیشتر میشود.
- عوامل زیستی: تغییرات در تعادل مواد شیمیایی مغز (مانند نوروترنسمیتر ) میتواند نقش مهمی در بروز این اختلال داشته باشد.
- عوامل محیطی: استرسهای زندگی، مانند مشکلات مالی، از دست دادن عزیزان یا فشارهای شغلی، میتوانند به بروز یا تشدید علائم دوقطبی کمک کنند.
- عوامل روانشناختی: ویژگیهای شخصیتی و الگوهای تفکر نیز میتوانند بر شدت و فراوانی دورههای شیدایی و افسردگی تأثیر بگذارند.
سوال 2.
علائم و نشانهها:
علائم و نشانههای اصلی اختلال دوقطبی چه هستند و چگونه میتوان آنها را شناسایی کرد؟
برای اینکه بهتر بتوانم این بیماری را تبیین کنم، باید به توضیح علائم و نشانه ها در هر فاز یا دوره بیماری بپردازم.
همونطور که گفتم و از اسم بیماری نیز پیداست این بیماری با دو فاز جدا از هم مشخص میشود که البته گاهی نیز علائم این دو فاز به صورت همزمان در یک فاز مختلط دیده میشود که ممکن است در تشخیص و درمان چالش هایی ایجاد کند که در ادامه بیشتر توضیح می دهم:
اختلال دوقطبی با دورههای متناوب شیدایی (مانیا) و افسردگی مشخص میشود. هر یک از این دورهها دارای علائم خاص خود هستند.علائم و نشانههای اصلی این اختلال می تواند شامل چند مورد از موارد زیر باشد:
- علائم شیدایی (مانیا)
دورههای شیدایی معمولاً شامل علائم زیر هستند:
- افزایش انرژی و فعالیت: فرد ممکن است احساس کند که انرژی زیادی دارد و تمایل به انجام کارهای مختلف دارد.
- احساس سرخوشی مفرط یا بزرگمنشی: اینکه فرد تواناییهای فوقالعادهای دارد یا اعتماد به نفس شدیدا افزایش یافته که فراتر از حد نرمال خود باشد.
- کاهش نیاز به خواب: ممکن است فرد تنها به چند ساعت خواب در شب نیاز داشته باشد و همچنان احساس خستگی نکند.
- گفتار سریع: فرد ممکن است سریعتر از معمول صحبت کند و نتواند به راحتی توقف کند.
- افزایش تحریکپذیری: ممکن است فرد به سرعت عصبانی شود یا نسبت به دیگران واکنشهای شدید نشان دهد.
- رفتارهای پرخطر: شامل خریدهای بیمورد، روابط جنسی غیر ایمن یا استفاده از مواد مخدر.
- علائم افسردگی
دورههای افسردگی نیز شامل علائم زیر هستند:
- احساس ناامیدی یا بیارزشی: فرد ممکن است احساس کند که هیچ چیزی ارزش انجام دادن ندارد.
- کاهش انرژی و خستگی: احساس خستگی مداوم و عدم توانایی در انجام فعالیتهای روزمره.
- مشکلات خواب: شامل بیخوابی یا خواب بیش از حد.
- کاهش اشتها یا پرخوری: تغییرات در عادات غذایی، که میتواند منجر به کاهش وزن یا افزایش وزن شود.
- عدم علاقه به فعالیتها: کاهش علاقه به فعالیتهایی که قبلاً لذتبخش بودند.
- افکار خودکشی: در موارد شدید، فرد ممکن است به فکر خودکشی یا آسیب به خود باشد.
شناسایی علائم
شناسایی علائم اختلال دوقطبی معمولاً نیازمند توجه به الگوهای تغییرات خلق و خو و رفتار فرد در طول زمان است. نکات زیر میتوانند در شناسایی این اختلال کمک کنند:
- تاریخچه خانوادگی: بررسی سابقه خانوادگی اختلالات روانی میتواند در شناسایی خطر ابتلا کمک کند.
- مشاهده الگوهای رفتاری: توجه به تغییرات ناگهانی در خلق و خو، انرژی و رفتار که ممکن است در طول زمان تکرار شوند.
- مشاوره با متخصص: مراجعه به روانپزشک برای ارزیابی دقیقتر و تشخیص مناسب.
در نهایت، اگر فردی در خود یا اطرافیان نوسانات خلقی زیادی را تجربه میکند که اغلب از کنترل فرد خارج میشود و بر عملکرد اجتماعی، بین فردی، شخصی و شغلی وی اثرات منفی گذاشته است ،پیشنهاد میشود با یک متخصص بهداشت روان مثل روانپزشک یا یک روانشناس بالینی مشورت نماید.
سوال3.
انواع دوقطبی: آیا انواع مختلفی از دوقطبی وجود دارد و چه تفاوتهایی بین آنها وجود دارد؟
برای اینکه بخواهیم در مورد فازهای مختلف دوقطبی صحبت کنیم به طور کلی بیماری با اپیزودهای افسردگی، شیدایی و گاها مختلط که ترکیبی از علائم دو فاز گفته شده در قبل مشخص می شود.
البته برای تشخیص اختلال دوقطبی وجود حداقل یک فاز شیدایی یا مختلط در زندگی فرد ضروری است.
و علائم هر فاز رو در پاسخ به سوالات قبلیتون توضیح دادم.
سوال4.
تشخیص: روشهای تشخیص این اختلال چگونه است و چه مراحلی برای تشخیص دقیق لازم است؟
سوال خیلی مهمی رو پرسیدید.
تشخیص اختلال دوقطبی یک فرآیند پیچیده است که نیاز به ارزیابی دقیق و جامع دارد. این فرآیند معمولاً شامل مراحل زیر است:
- معاینه بالینی که بی شک مهم ترین ابزار ما برای تشخیص است.
- مصاحبه اولیه: پزشک یا روانشناس با بیمار و گاهی اوقات با اعضای خانواده او مصاحبه میکند تا اطلاعات اولیه درباره تاریخچه پزشکی، علائم و رفتارهای فرد جمعآوری کند.
تمرکز بر تاریخچه پزشکی و خانوادگی فرد نیز مهم است. پزشک به بررسی سوابق پزشکی فرد و هرگونه اختلال روانی در خانواده میپردازد، زیرا اختلال دوقطبی میتواند جنبه ژنتیکی داشته باشد.
- سابقه درمانهای قبلی: اطلاعات درباره درمانهای قبلی و پاسخ فرد به آنها نیز مهم است.
- استفاده از ابزارهای تشخیصی
- پرسشنامهها و مقیاسها: پزشک ممکن است از ابزارهای استاندارد مانند مقیاسهای ارزیابی خلق و خو (مانند مقیاس شیدایی-افسردگی) استفاده کند تا شدت علائم را ارزیابی کند.
در نهایت تشخیص اختلال دوقطبی ممکن است نیاز به پیگیری طولانیمدت داشته باشد تا تغییرات در خلق و خو و رفتار فرد مورد ارزیابی قرار گیرد.
بنابراین تشخیص اختلال دوقطبی نیاز به یک رویکرد چندجانبه دارد که شامل جمعآوری اطلاعات جامع از فرد، بررسی تاریخچه پزشکی و خانوادگی، استفاده از ابزارهای تشخیصی و مشاوره با متخصصان دیگر است. اگر شما یا کسی که میشناسید علائم این اختلال را تجربه میکند، مهم است که به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنید تا تشخیص و اقدام مناسب انجام شود.
سوال5.
درمان: چه روشهای درمانی برای مدیریت دوقطبی وجود دارد و آیا این درمانها نیاز به پیگیری طولانیمدت دارند؟
درمان اختلال دوقطبی معمولاً شامل ترکیبی از داروها، رواندرمانی و تغییرات سبک زندگی است. این درمانها به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک میکنند. در زیر به برخی از روشهای درمانی رایج اشاره میشود:
- دارو درمانی
- تثبیت کنندههای خلق: داروهایی مانند لیتیم، والپروئیک اسید و لاموتریژین برای کنترل نوسانات خلق و خو و جلوگیری از دورههای شیدایی و افسردگی استفاده میشوند.
- داروهای ضدافسردگی: ممکن است در دورههای افسردگی مورد استفاده قرار گیرند، اما باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شوند زیرا در برخی موارد میتوانند باعث بروز دورههای شیدایی شوند.
- داروهای ضد روانپریشی: این داروها ممکن است در صورت وجود علائم شدید یا روانپریشی تجویز شوند.
- رواندرمانی
- رواندرمانی شناختی-رفتاری (CBT): این نوع درمان به فرد کمک میکند تا الگوهای تفکر منفی را شناسایی و تغییر دهد و مهارتهای مقابلهای را تقویت کند.
- رواندرمانی بینفردی: این نوع درمان بر روابط اجتماعی و مشکلات بینفردی تمرکز دارد و به فرد کمک میکند تا ارتباطات خود را بهبود بخشد.
- مشاوره خانواده: ممکن است برای کمک به اعضای خانواده در درک و حمایت از فرد مبتلا به اختلال دوقطبی مفید باشد.
- تغییرات سبک زندگی
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم میتواند به بهبود خلق و خو و کاهش استرس کمک کند.
- رژیم غذایی سالم: تغذیه مناسب میتواند تأثیر مثبتی بر وضعیت روحی داشته باشد.
- خواب کافی: خواب منظم و کافی برای مدیریت خلق و خو بسیار مهم است.
اگر بخواهم یکمورد خیلی مهمی در جلوگیری از بروز فاز شیدایی یا افسردگی مطرح کنم، آن داشتن خواب منظم و پیوسته حدود ۸ ساعت در شب است.
- مدیریت استرس: تکنیکهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق میتواند مفید باشد.
- پیگیری طولانیمدت
بله، درمان اختلال دوقطبی معمولاً نیاز به پیگیری طولانیمدت دارد. این اختلال یک وضعیت مزمن است که ممکن است در طول زمان تغییر کند. بنابراین، پیگیری مداوم برای:
- تنظیم داروها: ممکن است نیاز به تغییر دوز یا نوع داروها باشد.
- ارزیابی علائم: نظارت بر علائم و شناسایی دورههای جدید شیدایی یا افسردگی.
- حمایت روانی: ادامه رواندرمانی و مشاوره برای کمک به فرد در مدیریت شرایط.
در نهایت، مهم است که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی با یک تیم پزشکی متخصص همکاری کنند تا بهترین برنامه درمانی را برای خود پیدا کنند و از حمایتهای لازم برخوردار شوند.
سوال6.
زندگی با دوقطبی: چگونه فردی که دچار دوقطبی است، میتواند زندگی روزمره خود را مدیریت کند؟
بسیار مهم است که بدانیم و درک کنیم که فرد مبتلا به اختلال دوقطبی میتواند یک زندگی عادی و کارآمدی را داشته باشد. البته که مهم است تغییراتی را در زندگی خود اعمال کند تا حتی الامکان از بروز فازهای مختلف جلوگیری کند. در ادامه به نکاتی که میتواند فرد با رعایت آنها زندگی باکیفیت تری را تجربه کند، اشاره می کنم:
- ایجاد یک برنامه منظم
- برنامهریزی روزانه: داشتن یک برنامه منظم برای فعالیتها، خواب و وعدههای غذایی میتواند به حفظ ثبات خلق و خو کمک کند.
- تنظیم زمان خواب: خواب منظم و کافی بسیار مهم است. سعی کنید هر روز در ساعت مشخصی بخوابید و بیدار شوید.
- شناسایی علائم و نشانهها
- آگاهی از نشانهها: یادداشتبرداری از علائم و تغییرات خلق و خو میتواند به فرد کمک کند تا الگوهای خاصی را شناسایی کند و در صورت بروز علائم، اقدامات لازم را انجام دهد.
- استفاده از اپلیکیشنها: برخی از اپلیکیشنها میتوانند به ردیابی خلق و خو و مدیریت علائم کمک کنند.
- حمایت اجتماعی
- ارتباط با دیگران: برقراری ارتباط با دوستان و خانواده میتواند به کاهش احساس تنهایی و افزایش حمایت عاطفی کمک کند.
- گروههای حمایتی: شرکت در گروههای حمایتی برای افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند، میتواند مفید باشد.
- تکنیکهای مدیریت استرس
- مدیتیشن و یوگا: این تکنیکها میتوانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند.
- تنفس عمیق: تمرینات تنفس عمیق میتواند به آرامش ذهن و بدن کمک کند.
- فعالیت بدنی
- ورزش منظم: ورزش میتواند به بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی کمک کند. سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه در روز فعالیت بدنی داشته باشید.
- تغذیه سالم
- رژیم غذایی متعادل: خوردن غذاهای مغذی و متنوع میتواند تأثیر مثبتی بر خلق و خو داشته باشد. از مصرف مواد غذایی حاوی قند و چربیهای اشباعشده پرهیز کنید.
- مدیریت داروها
- پیروی از دستور پزشک: اطمینان حاصل کنید که داروها را طبق دستور پزشک مصرف میکنید و هرگونه تغییر در وضعیت خود را به پزشک اطلاع دهید.
- یادآوری مصرف داروها: استفاده از یادآورهای دارویی یا اپلیکیشنهای مخصوص میتواند به شما کمک کند تا داروهایتان را به موقع مصرف کنید.
- تعیین اهداف واقعی
- اهداف کوچک و قابل دستیابی: تعیین اهداف کوچک و قابل دستیابی میتواند به افزایش حس موفقیت و اعتماد به نفس کمک کند.
- اجتناب از محرکها
- شناسایی محرکها: شناسایی عواملی که ممکن است باعث بروز دورههای شیدایی یا افسردگی شوند و تلاش برای اجتناب از آنها مثلا دوری از استرسورهای سنگین، محرومیت از خواب
- درخواست کمک
- مشاوره حرفهای: در صورت نیاز، از مشاوران یا روانپزشکان کمک بگیرید تا راهکارهای مناسبی برای مدیریت بهتر وضعیت خود پیدا کنید.
با استفاده از این استراتژیها، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی میتوانند زندگی روزمره خود را بهتر مدیریت کنند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
سوال7.
نقش خانواده: خانواده و دوستان بیماران دوقطبی چگونه میتوانند از آنها حمایت کنند؟
مهم است بدانیم خانواده بیماران دوقطبی نقش بسیار مهمی در حمایت و کمک به آنها دارند. خصوصا با دوری کردن از صحبت ها و رفتارهایی که بیشتر جنبه انگ زدن به فرد داشته باشد یا احساس بی کفایتی و مریض بودن مکررا به فرد دست دهد.زیرا این مورد می تواند به از دست دادن همراهی در درمان و نخوردن دارو ها منجر شود که خود باعث شعله ور شدن بیماری شود. در زیر به برخی از راهکارها و نکات برای خانوادهها اشاره می کنم تا بتوانند به بهترین شکل ممکن از عزیزان خود حمایت کنند:
- آگاهی و آموزش
- آشنایی با اختلال دوقطبی: خانوادهها باید اطلاعات کافی درباره اختلال دوقطبی، علائم، دورهها (شیدایی و افسردگی) و درمانهای موجود داشته باشند.
- درک فرآیند بیماری: آگاهی از اینکه این بیماری یک اختلال روانی است و نه نتیجه ضعف یا کمکاری فرد، میتواند به ایجاد همدلی کمک کند.
- حمایت عاطفی
- گوش دادن فعال: به صحبتهای بیمار گوش دهید و احساسات او را درک کنید. این کار میتواند به کاهش احساس تنهایی و ناامیدی کمک کند.
- تشویق به ابراز احساسات: بیمار را تشویق کنید تا احساسات خود را بیان کند و از او بخواهید که در مورد نیازها و خواستههایش صحبت کند.
- کمک به مدیریت داروها
- یادآوری مصرف دارو: کمک به یادآوری زمان مصرف داروها و پیگیری اثرات آنها میتواند مفید باشد. البته این موضوع بهتر است به دور از ایجاد حس منفی و با توافق خود فرد انجام شود.
- پشتیبانی در مشاوره پزشکی: همراهی با بیمار در ملاقاتهای پزشکی و مشاوره میتواند به او احساس امنیت بیشتری بدهد.
- ایجاد محیط آرام
- محیط پایدار: سعی کنید محیط خانه را آرام و پایدار نگه دارید. کاهش استرس و تنشهای محیطی میتواند به کنترل بهتر بیماری کمک کند.
- تنظیم روالهای روزمره: داشتن یک برنامه منظم برای خواب، غذا و فعالیتها میتواند به ثبات خلق و خو کمک کند.
- تشویق به فعالیتهای مثبت
- تشویق به ورزش: فعالیت بدنی میتواند به بهبود خلق و خو کمک کند. خانوادهها میتوانند با هم ورزش کنند یا فعالیتهای خارج از منزل انجام دهند.
- فراهم کردن فرصتهای اجتماعی: تشویق بیمار به شرکت در فعالیتهای اجتماعی و تعامل با دیگران، میتواند به کاهش احساس انزوا کمک کند.
- مدیریت بحران
- شناسایی نشانههای هشداردهنده: خانوادهها باید توانایی شناسایی علائم اولیه بروز دورههای شیدایی یا افسردگی را داشته باشند تا بتوانند به موقع اقدام کنند.
- آمادگی برای بحران: ایجاد یک برنامه عملی برای مواقع بحرانی، شامل تماس با پزشک یا متخصص، میتواند مفید باشد.
- حفظ مرزها
- حفظ مرزهای سالم: خانوادهها باید مرزهای سالمی را تعیین کنند تا از وابستگی بیش از حد جلوگیری شود و بیمار احساس کند که مسئولیتهایی دارد.
- اجتناب از قضاوت
- عدم قضاوت: درک کنید که رفتارهای بیمار ممکن است تحت تأثیر بیماری باشد. قضاوت کردن یا سرزنش کردن میتواند آسیبزا باشد.
- حمایت از خود
- مراقبت از خود: خانوادهها نیز باید به سلامت روانی خود توجه کنند. با توجه به اینکه زندگی در کنار فرد مبتلا به اختلال دوقطبی می تواند فراز و نشیب هایی داشته باشد، شرکت در گروههای حمایتی یا مشاوره میتواند به آنها کمک کند تا با چالشهای مربوط به مراقبت از بیمار بهتر کنار بیایند.
- تشویق به درمان
- تشویق به پیروی از درمان: حمایت از بیمار برای پیروی از درمانهای تجویز شده، شامل مشاوره و دارو، بسیار مهم است.
با استفاده از این روشها، خانوادهها میتوانند نقش مؤثری در حمایت از بیماران دوقطبی ایفا کنند و به آنها کمک کنند تا زندگی با کیفیتتری داشته باشند.
سوال8.
افزایش آگاهی: چه توصیهای برای افزایش آگاهی عمومی درباره دوقطبی دارید؟
افزایش آگاهی عمومی درباره اختلال دوقطبی یک ضرورت مهم است که میتواند به کاهش انگ و بهبود درک عمومی و حمایت از بیماران کمک کند. در زیر به برخی از توصیهها برای افزایش آگاهی عمومی اشاره
- آموزش عمومی:
برگزاری کارگاهها و سمینارهای آموزشی و محتواهای آموزشی توسط متخصصین سلامت روان
. استفاده از رسانهها
- پادکستها و ویدئوها: تولید محتوای صوتی و تصویری درباره تجربیات افراد مبتلا به دوقطبی و توضیح علائم و درمانها میتواند تاثیرگذار باشد.
- کمپینهای اجتماعی
- برگزاری کمپینهای آگاهیبخشی: سازماندهی کمپینهای اجتماعی در شبکههای اجتماعی و جامعه برای افزایش آگاهی درباره اختلال دوقطبی و تشویق به گفتگو در مورد آن.
- فعالیتهای گروهی: برگزاری فعالیتهای گروهی در مدارس برای بحث در مورد مسائل سلامت روان و اختلالات روانی.
- ایجاد گروههای حمایتی
- تشکیل گروههای حمایتی: ایجاد گروههای حمایتی برای افرادی که با اختلال دوقطبی زندگی میکنند و خانوادههای آنها، تا بتوانند تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و به یکدیگر کمک کنند.
- انتشار کتابها و منابع آموزشی
- کتابهای آموزشی: انتشار کتابها و منابع آموزشی درباره اختلال دوقطبی برای عموم مردم میتواند به افزایش آگاهی کمک کند.
- تشویق به گفتگو
- ترویج گفتگو درباره سلامت روان: تشویق مردم به صحبت درباره سلامت روان و اختلالات روانی بدون ترس از قضاوت یا مورد انگ واقع شدن
- تشویق به پذیرش: ترویج فرهنگ پذیرش و همدلی نسبت به افرادی که با اختلالات روانی مواجه هستند.
. استفاده از تجربیات شخصی
- به اشتراکگذاری داستانها: تشویق افراد مبتلا به دوقطبی برای به اشتراکگذاری تجربیات شخصی خود، تا دیگران بتوانند بهتر درک کنند که زندگی با این اختلال چگونه است.
با اجرای این توصیهها، میتوان به تدریج آگاهی عمومی را درباره اختلال دوقطبی افزایش داد و فضایی ایجاد کرد که در آن افراد مبتلا احساس راحتی بیشتری برای بیان مشکلات خود داشته باشند.
سوال9.
نکات نهایی: آیا نکته یا پیامی هست که بخواهید با مردم به اشتراک بگذارید؟
در نهایت به نظر میرسه مهم ترین نکته در ارتباط با تعامل با بیماران دوقطبی درک درست بیماری و همدلی و نگاه بدون قضاوت به بیمار است تا در محیطی به دور از تنش های کاذب بتوانند برای رسیدن به اهداف و بهتر شدن کیفیت زندگی خود تلاش کنند. پذیرفتن این واقعیت که بیماری دوقطبی هم مانند دیابت، مشکل قلبی و سایر بیماری ها یک بیماری طبی است و هنگام فعال شدن فازهای بیماری افراد قصدی برای جلب توجه یا تمارض یا ... ندارند و باید در کنار آنها بود تا بتوانند راحت تر از فاز بیماری خارج شوند.
روابط عمومی بیمارستان و مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی روانپزشکی ابن سینا و دکتر حجازی