روان پزشکي کودکان  و نوجوانان
اختلال بيش فعالي و کم توجهي
اين بيماري  داراي يک الگوي رفتاري شامل کاهش  توجه  پايدار ، بيش  فعالي و رفتارهاي  تکانشي مي باشد  ميزان  شيوع  آن حدود 7 – 3  درصد  مي باشد  و در پسرها حدود 9 -2 برابر  دخترها  ديد ه مي شود  اگر چه سن  شروع  اين اختلال  معمولا  تا 3  سالگي مي باشد  عموما  تا  زماني که کودک  وارد  محيط  سازمان  يافته  مدرسه  نظير آمادگي يا کودکستان  نشده  تشخيص  گذاري  نمي شود .
علت بيماري :  درحال حاضر  اعتقاد  براين است  که هيچ  عامل واحدي  مسئول  بروز اين اختلال  نيست  هرچند  متغيرهاي  محيطي و ‍ژنتيکي زيادي ممکن است  درآن نقش  داشته باشند  ازعلل مستعد  کننده قوي  براي اين اختلال  مي توان  به عوامل ژنتيک  عوامل مربوط  به رشد  ( نظير  مواجهه پيش  ازتولد  مادر  با عفونت  هاي زمستاني درسه ماهه اول حاملگي )  آسيب  مغزي احتمالي  عوامل عصبي  شيميايي ( نروترانسميترها )  و عوامل رواني  اجتماعي اشاره  کرد .
خصوصيات باليني :  اين اختلال  ممکن  است  دردوران شيرخواري آغاز شود  هرچند  به ندرت  تاقبل ازدوره  نوپايي تشخيص  داده  مي شود . شيرخواران مبتلا  به اين  اختلال نسبت  به محرک ها بسيار حساسند  و تحت  تاثير صدا ، نور،  حرارت  و ساير تغييرات  محيطي خيلي  زود  ناراحت  مي شوند  . درمدرسه  کودکان مبتلا ممکن است  به سرعت  پاسخ  دادن  به سئوالات  امتحاني را  شروع کنند . اما پس از جواب دادن يکي دوسئوال دست  ازفعاليت  بردارند  وممکن است  نتوانند  منتظر  نوبت  خود بشوند  . اغلب  تحريک پذيرند  . ازنظر هيجاني بي ثبات  بوده  و به اساني  خنده  يا گريه  سر مي دهند . اين  کودکان  اغلب  مستعد  حادثه هستند  حدود 75%  کودکان  مبتلا  علايم  رفتار پرخاشگرا نه و نافرماني را به  طور نسبتا  ثابتي نشان  مي دهند  حواس  پرتي و نوسان  توجه  دراين  کودکان  سبب کندي  يادگيري  ذخيره سازي  و ابزار معلومات  مي شوند  .  ازساير  علايم  اين اختلال  مي توان  به بازماندن  ازتوجه  کافي به  جزئيات  ، گوش  نکردن  هنگام  صحبت  کردن بقيه ، اشکال درتوجه  در تکاليف  ( مثلا  ممکن است  حروف  را در ديکته  جابيندازند )  اشکال  در سازمان دهي تکاليف  ، حواس پرتي آسان  روي صندلي ، شلوغ  کاري  و پرسرو  صدا بودن ، پرحرفي ، جواب  دادن قبل از پايان  يافتن سئوال ، ناتواني  در انتظار کشيدن  براي  نوبت ، قطع  حرف ديگران  و مداخله  در  آن  مي توان  اشاره  کرد .
درمان :
دارو  درماني :  درماني  دارويي  خط  اول  درمان  محسوب  مي شود  داروهاي متعددي در درمان  اين اختلال  موثر  مي باشند که مهمترين  آنها دارويي بنام  ميتل  فنيديت ( ريتالين )  بانام  ايراني  استيمديت  مي باشد  که دربازار  دارويي  ايران بصورت  قرص هاي 10 ميلي گرمي و نوع طولاني اثر 20 ميلي گرمي  وجود دارد  با دوز 3 -1  ميلي گرم  روزانه  ( حداکثر  60 ميلي گرم روزانه ) قابل  استفاده  است .
مداخلات رواني اجتماعي : مصرف دارو  به تنهايي غالباً  نمي تواند  نيازهاي  جامع درماني  کودکان  مبتلا به اين  اختلال  را برآورده  سازد  و فقط  يک جنبه  ازبرنامه چند  وجهي درمان  اين  اختلال محسوب  مي شود  گروه هاي مهارتهاي اجتماعي ، آموزش والدين  کودکان  و مداخلات  رفتاري  درمدرسه  و خانه  اغلب  دردرمان  کلي کودکان  موثر هستند .
 به کودکان  تحت درمان  با داروها بايد  هدف  ازتجويز  دارو  توضيح  داده  شود  و به آنها  امکان  داده شود  احساسات  خود  را درمورد  مصرف  دارو  ابراز کنند  . اين امر به کودکان  کمک مي کند  مفاهيم  نادر  مثل  ( من ديوانه هستم )  در مورد  مصرف  دارو  را کنار  گذارند  و برايشان  روشند که دارو به آنها کمک  مي کند  يا موقعيت  هاي مختلف  بهتر از گذشته  مواجه  شوند .

دکتر ابراهيم عبداللهيان     دکتر عليرضا  ابراهيمي